آیا تا به‌حال آن‌قدر عجله داشتید که شارژر تلفن همراه خود را فراموش کنید؟ و سپس به یاد آورید که منتظر یک تماس مهم هستید و در نتیجه تمام مدت نگران خاموش شدن تلفن خود باشید؟ یا شاید وقتی فکر می‌کنید شریک یا پارتنر شما به حرف‌هایتان گوش نمی‌دهد، پس به حرف زدن ادامه می‌دهید تا نقطه نظر خود را تحمیل کنید. متأسفانه این رفتار مخرب باعث می‌شود شریکتان بیشتر از شما دور شود و پیوند بین شما تهدید شود.
این موارد تنها چند مورد از شیوه‌هایی است که از طریق آن ممکن است خود و رابطه‌تان را تخریب کنید و درد اضافی و استرس ایجاد کنید. برای توقف رفتار خود تخریبی ، ابتدا باید موقعیت‌هایی که راه خود را سد می‌کنید، شناسایی کنید. گاهی اوقات متوجه این امر می‌شویم، مانند زمانی که قبل از حل یک مشکل، اهمال کاری می‌کنید، در نتیجه مشکل بزرگ‌تر می‌شود و حل آن دشوارتر. یا وقتی می‌خواهیم خوردن غذای ناسالم را کم کنیم، اما به صورت تکانشی یک بسته بزرگ چیپس می‌خریم.
رفتار مخرب باعث آسیب در روابط ما می‌شود
البته در مواقع دیگر، کمتر از رفتار مخرب خود آگاه هستیم یا مشکل اصلی را اشتباه تشخیص می‌دهیم. این اتفاق در روابط زیاد رخ می‌دهد. برای مثال، زمانی که فرزند خود را به پارک برده‌اید تا با دوستش بازی کند. اگر شما نسبت به مادر دوست فرزند خود، حس رقابت داشته باشید، ممکن است وارد چرخه‌ای از آزار و اذیت یکدیگر شوید، بدون اینکه شیوه‌ی برخورد منفعل-پرخاشگر خود را تشخیص دهید. یعنی شیوه‌ای که خشم و عصبانیت خود را مستقیم نشان نمی‌دهید و آن را با طعنه و کنایه زدن خالی می‌کنید. این امر موجب می‌شود تا ویژگی‌های مثبت طرف مقابل را نشناسید و از دوستی احتمالی شما جلوگیری می‌کند.
برای متوقف کردن تخریب خود، ابتدا نیاز است تا الگوهای رفتار خود را بشناسید و سپس راه‌های خلاقانه‌ای برای مقابله با آن‌ها یافته و عادت‌های جدید شکل دهید. این موارد جزء مهارت اجتماعی ماست. در ادامه چند راهکار عنوان شده است.
شیوه (الگو)ی تفکر معمول و رفتار مخرب خود را بشناسید
شخصیت و تجارب زندگی، ما را مستعد شیوه‌های خاصی از فکر کردن می‌کند. اما این الگوها ممکن است داری سوگیری بوده و در بسیاری از موقعیت‌ها ناکارآمد باشند.
برای مثال، افرادی را تصور کنید که نسبت به اضطراب آسیب‌پذیر هستند، نسبت به خطر بسیار گوش به زنگ هستند و خطراتی را احساس می‌کنند که وجود خارجی ندارد. در این حالت، مشکلات همیشه بزرگ‌تر از چیزی که هستند، به نظر می‌آیند. ممکن است هر وقت کسی از شما بخواهد تا کاری انجام دهید، عکس العمل بیش از حد نشان داده و آن کار را سنگین‌تر از چیزی که هست، برداشت کنید.
پس از شناختن شیوه رفتار، چه کنیم؟
برای مقابله با این رفتار مخرب باید چکار کرد؟ سوگیری‌هایی که در افکار خود دارید را در ارزیابی‌های خود، در نظر داشته باشید. واکنش اولیه خود به موضوع را کنار بگذارید و بار دیگر، درخواست‌ها را بررسی کنید. به خود بگویید:
مغز من طوری به این موضوع واکنش می‌دهد که انگار خطری مرا تهدید می‌کند. اگرچه به احتمال زیاد، این یک فرصت است.
برای تعدیل سوگیری‌های تفکر خود، نیاز به درک روانشناختی پیچیده از شیوه تفکر خود می‌باشد. این امر با مقداری تلاش و تأمل، امکان پذیر است. شاید فکر کنید افراد از دست شما عصبانی هستند، در حالی که چنین نیست. شاید به این سمت گرایش دارید که استانداردهای کمال‌گرایانه خود را بر دیگران تحمیل کنید و این باعث آسیب دیدن رابطه شما می‌شود. یا در تصمیمات خود، بسیار مردد هستید. زمانی که خطاهای فکر کردن خود را بادقت درک کنید، می‌توانید در جهت تصحیح آن‌ها گام بردارید. این امر با تمرین در طول زمان، آسان‌تر و خودکارتر می‌شود.
رفتارهایی که استرس شما را در طول زمان کاهش می‌دهد، در اولویت بگذارید
زمانی که درهم ریختگی ذهنی خود را کاهش دهید، زمان و انرژی شناختی بیشتری برای تصحیح سوگیری‌های تفکر و رفتار خود خواهید داشت.
در زندگی مدرن امروزی، انجام کارهای خرده پا و فراموش کردن راه‌حل اصلی برای رفع مشکل، بسیار آسان است. یک رفتار مخرب شایع، این است که فکر کنیم یادمان می‌ماند که کاری را انجام دهیم اما فراموش کنیم. برای مقابله با این گرایش، می‌توانید جنبه‌های مختلف زندگی خود را با این فرض طرح ریزی کنید که فرد کاملی نیستید.
شما فرد کاملی نیستید!
برای مثال، می‌توانید در گوشی خود یادآور بگذارید تا کاری را انجام دهید. یا می‌توانید همیشه مقدار کمی پول در داشبورد ماشین خود نگه دارید تا زمان‌هایی که کیف پول خود را فراموش می‌کنید، بی پول نمانید. با این راه حل، وقتی کیف پول خود را فراموش کنید، استرس نخواهید داشت یا استرس کمتری خواهید داشت. زیرا شما همچنان می‌توانید مایحتاج ضروری روز را بخرید.
در شغل و زندگی خصوصی، می‌توانید جریان کار خود را به گونه‌ای ساده و مؤثر کنید که برای انجام کارهای ساده، نیاز به انرژی و نیروی اراده زیادی نداشته باشید. تغییرات کوچک می‌تواند به شما حس کنترل بدهد. برای مثال، می‌توانید به جای اختصاص دادن یک کشو در خانه برای قرار دادن وسایل کار خود در آن، در هر اتاق کشویی برای این کار اختصاص دهید. با این کار، دیگر لازم نیست از یک اتاق به اتاق دیگر بروید تا فقط وسیله کار خود را در کشو بگذارید یا بردارید. در نتیجه جریان کار شما قطع نخواهد شد، در زمان صرفه جویی می‌کنید و ذهنتان نیز آزاد خواهد بود.
برای توقف رفتار مخرب ، از ابتکار در تصمیم گیری استفاده کنید
تصمیم‌گیری انرژی زیادی می‌گیرد، خصوصاً اگر مضطرب یا فردی کمال‌گرا باشید که درباره هر تصمیم، بیش از حد فکر می‌کنید. اگر بتوانید فرسودگی شناختی حاصل از تصمیم‌گیری را کاهش دهید، انرژی بیشتری برای کارهای دیگر خواهید داشت.
یک راه جلوگیری از این رفتار مخرب ، استفاده از قانون انگشت می‌باشد. هدف این قانون، به دست آوردن پیامد خوب در اکثر مواقع، با کمترین تلاش ممکن است. برای مثال، برای اولویت بندی کارها می‌توانید با خود بگویید: «کارهایی که ارزش مالی بیشتری دارند را اول انجام بده.» همچنین برای جلوگیری از تمام شدن مواد ضروری برای کارتان، به خود بگویید: «اگر قرار باشد دو هفته دیگر نیاز به خرید داشته باشم، همین الان مواد مورد نیاز را سفارش می‌دهم.»
نیاز است تا خودتان قوانین ابتکاری را ایجاد کنید که متناسب با شخصیت، شرایط و ترجیحات خودتان باشد. مثلاً قانونی که برای فرد مردد کارا می‌باشد، برای کسی که تکانشی رفتار می‌کند، مناسب نیست. یا وقتی شما فرزند خردسال دارید، خرید آنلاین و اینترنتی می‌تواند گزینه مناسب‌تری باشد.
یاد بگیرید که پیشرفت‌های کوچک را دوست داشته باشید
تناقضی که افراد کمال گرا در تلاش برای کاهش رفتار خودتخریبی دارند، گرایش به داشتن استانداردهای انعطاف ناپذیر و جدی نگرفتن پیشرفت‌های کوچک می‌باشد. آن‌ها می‌خواهند مشکل را کامل و در سریع‌ترین زمان حل کنند و راه حل‌هایی که درصدی از مشکل را حل می‌کند، برایشان انگیزه نمی‌آورد؛ حتی اگر ابن راه حل نیازی به تلاش خاصی نداشته باشد.
وقتی یاد بگیرید قدر پیشرفت‌های کوچک را بدانید، راه حل‌های آسانی را خواهید دید که قبلاً آن‌ها را سرسری می‌گرفتید. در طول زمان، حتی جمع پیشرفت‌های کوچک نیز بااهمیت به نظر می‌رسد. اینکه از خود بپرسید «چطور می‌توانم یک درصد در این کار پیشرفت داشته باشم؟»، می‌تواند کمک‌کننده باشد. به جای اینکه به خود بگویید «چطور می‌توانم این عادت و رفتار مخرب را کاملاً حذف کنم؟»، می‌توانید بگویید «چطور می‌توانم مشکلم در واکنش نشان دادن بیش از حد را یک درصد بهبود ببخشم؟»
در این مطلب، چند راهکار توقف رفتار مخرب خود عنوان شد. در مطالب آینده بخش روان‌نوشته، سعی می‌شود راهکارهای دیگری ارائه شود تا بتوانید از آن‌ها استفاده کنید.
