در رابطهی سالم، مهم است که از انتظارات و خواستههایمان بگوییم و شنیده شویم. این چگونه گفتن و شنیده شدن مهم است. اینکه چگونه از درونیاتمان بگوییم و طرد نشویم، اهمیت دارد. ما برای شنیده شدن و با امنیت خاطر حرف زدن، نیاز به قاطعیت داریم. وقتی ما با جرات ورزی از خواستهها و تمایلاتمان حرف میزنیم، در واقع تلاشمان این است که خود را به دیگری بشناسانیم. در سایهی خودشناسی، دیگری را شناختن و آگاهی از مهارتهای زندگی رابطهی سالم به سمت فهمیده شدن بیشتر پیش میرود.
جرات ورزی و قاطعیت، پرخاشگری نیست
جرات ورزی و قاطعیت داشتن به معنای پرخاشگری و عمل براساس خشم نیست. اگر سریع عصبانی شویم و از کوره در برویم، خود را درگیر مشاجرههای بی فایده می کنیم، دائم شکایت میکنیم و غر میزنیم. این نوع رفتار، به مرور ما را تحلیل میبرد. اطرافیانمان این برداشت را خواهند داشت که ما افرادی پرخاشگر هستیم و نمیتوانیم از پس موقعیتهای تنشزا بر آییم.
جرات ورزی و قاطعیت، سکوت نیست
گاه ترجیح میدهیم در موقعیتهای تنشزا سکوت کنیم و از مشاجره دوری کنیم. برخی از ما تصور میکنیم باید میانجی صلح و ثبات دهندهی قایقهای لرزان باشیم. وظیفهی ما است که دنیا را راضی و خوشحال کنیم، از آن حمایت کنیم و به آن آرامش بخشیم. وظیفه داریم رابطه را حفظ کنیم؛ چون زندگی ما به آن وابسته است. قوانین نانوشته ای که به ما دیکته شده است. اما این شیوه، به مرور ما را از احساساتمان دور میکند و میشویم انباری پر از حرفهای ناگفته.
هر چه بیشتر این منفعل بودن و تسلیم شدن را در روابطمان دنبال کنیم و از جرات ورزی و قاطعیت دور بمانیم، به همان اندازه از بیان واضح افکار و احساساتمان دور میمانیم. این بهای گزافی برایمان دارد: دور شدن از خودمان و شناساندن چهرهی دیگری از خودمان به دیگران. در صورتی که این ما نیستیم؛ بلکه نقابی است که با آن در روابطمان ظاهر میشویم.
جرات ورزی و قاطعیت، پرخاشگری منفعلانه نیست
گاه جرات ورزی به این معناست که ما جرات روبهرو شدن با خشم خود یا افرادی که آن خشم را ایجاد کردهاند، نداریم. از نشان دادن خشم خود به صورت مستقیم میترسیم. تحمل نگه داشتن این خشم را در درونمان نیز نداریم. درگیر تعارض و جنگی درونی میشویم که بخشی از ما میخواهد خشم را بیان کند و بخشی میخواهد سکوت کند و خشم را نادیده بگیرد؛ چون میترسد رابطه را از دست بدهد. در نتیجه، به بروز خشم خود به صورت پرخاشگری منفعلانه روی میآوریم.
پرخاشگری منفعلانه به این معناست که عصبانیت خود را ظاهرأ نشان نمیدهیم؛ اما در انجام کاری که منبع قدرت به ما سپرده است، کارشکنی میکنیم. گاهی اوقات، اهمال کاری از خود نشان می دهیم و مدام آن کار را به تعویق میاندازیم و خشم خود نسبت به رئیسمان را بدون جرات ورزی نشان میدهیم. در رابطه با محبوبمان دیر سر قرار حاضر میشویم و یا خواستههای او را با تأخیر انجام میدهیم.
مشکل کجاست؟
بسیاری از ما نیاموختهایم چطور باید عصبانیتمان را نشان دهیم و در روابط خود با قاطعیت آن را بیان کنیم. در عوض، مدام تشویق شده ایم از خشم بترسیم و آن را کاملا نادیده بگیریم و یا آن را به سمت خودمان برگردانیم. ما در تعاملاتمان یاد گرفته ایم دلیل عصبانیت را تکذیب کنیم، عصبانیتمان را انکار کنیم یا آن را به شیوهی غیرمؤثری بروز دهیم. یا یادگیری مهارت جرات ورزی یاد میگیریم چطور حرفمان را بزنیم.
جرات ورزی و قاطعیت دشوار است!
وقتی با اقوام، والدین و دوستان به مشکل برمیخوریم، وقتی پای محبوبمان وسط است، وقتی دوستمان طرف مقابل تعارض است، جرات ورزی دشوار میشود. هر چه رابطههایمان نزدیکتر باشد، بیشتر در برابر احساسات و عکسالعملهای دیگران احساس مسئولیت میکنیم و در عین حال میخواهیم که چنین مسئولیتهایی را برای ما بر عهده بگیرند. ما هنگامی جرات ورزی برایمان آسانتر میشود و میتوانیم عصبانیتمان را بیان کنیم که دیگری را مسئول احساساتمان ندانیم.
ما مسئول رفتار خودمان هستیم و نه مسئول عکس العمل دیگران. دیگران نیز مسئول واکنشهای ما نیستند. اگر طرفین خواستههایشان را بیان نکنند، توافقی اتفاق نمیافتد. موضوعات، حل نشده باقی میمانند و تجمع موضوعات حل نشده روزی بیرون خواهند ریخت و آنگاه هجوم حرفهای ناگفته مانعی بر سر راه حل تعارضات خواهد بود و جرات ورزی فایده ای نخواهد داشت. بنابراین، سعی کنید جرات ورزی و قاطعیت را همیشه در نظر داشته باشید.
برای جرات ورزی و قاطع بودن چه کنیم؟
اگر با محبوبتان دچار مشکل شده اید و از او عصبانی هستید، جای خودخوری و حمله به خودتان که چرا حرفهایت را نمیزنی، مستقیما با او وارد مکالمه شوید. شما نیاز دارید که در رابطه تان بگویید و شنیده شوید. اگر پس از گفتنها، محبوبتان از شما دور شد و رفتارش را با شما تغییر کرد بدانید رابطه ی اصیلی را تجربه نمی کنید. شما نیاز دارید در سایه ی رابطه ای سالم و امن خود را ابراز کنید و اگر مانعی به هر دلیلی بر سر راه این ابراز خود قرار گرفت، به صمیمیت در رابطه تان شک کنید. دراین مسیر، شاید دیگر جرات ورزی به کارمان نیاید و بایستی در مورد اصل رابطه تجدید نظر کنیم.